ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΒΙΒΛΙΟΥ ΙΔ' ΤΟΥ ΥΨΙΚΛΕΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ ΒΙΒΛΙΟ ΙΕ' ΑΝΩΝΥΜΟΥ

Προλογίζει ο Δρ Μαθηματικός Γιάννης Θωμαΐδης, καθηγητής του Πειραματικού Σχολείου του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.

Δύο θεμελιώδεις προϋποθέσεις της σύγχρονης έρευνας στην Ιστορία των Μαθηματικών είναι η ενδελεχής μελέτη των πρωτότυπων κειμένων και η ερμηνεία τους με βάση τα γνωστικά και μεθοδολογικά εργαλεία της επιστημονικής παράδοσης στην οποία ανήκουν.

Για την εκπλήρωση των δύο αυτών προϋποθέσεων ο ερευνητής των αρχαίων Ελληνικών Μαθηματικών οφείλει να έχει στη διάθεσή του τα αρχαία κείμενα, αλλά και μια ευρεία γνώση του ιστορικού πλαισίου που συνιστά την Ελληνική μαθηματική παράδοση. Η γνώση αυτή όμως δεν προέρχεται μόνο από τη μελέτη των κορυφαίων έργων, αλλά και από την αξιοποίηση των πολύτιμων πληροφοριών που μας παρέχουν ελάσσονες μαθηματικοί ή σχολιαστές. Είναι γνωστό ότι το μεγαλύτερο μέρος των ιστορικών πληροφοριών για την Ελληνική μαθηματική παράδοση το αντλούμε από τα σχόλια που έγραψε ο Πρόκλος στο 1ο βιβλίο των "Στοιχείων", ως αποτέλεσμα της διδακτικής ενασχόλησης του με αυτό το έργο τον 5ο αιώνα μ.Χ.

Τα δύο μικρά έργα για τις ιδιότητες των κυρτών κανονικών πολυέδρων, που διασώθηκαν ως προσθήκες στα "Στοιχεία" του Ευκλείδου (τα επονομαζόμενα 14οκαι 15ο βιβλίο αντίστοιχα), το ένα γραμμένο από τον Αλεξανδρινό Υψικλή (2ος π.Χ. αιώνας) και το άλλο (πιθανότατα) από ένα μαθητή του Μιλήσιου αρχιτέκτονα της Αγίας Σοφίας Ισιδώρου (6ος μ.Χ. αιώνας), επιβεβαιώνουν τον προηγούμενο ισχυρισμό.